Μετάφραση

English French German Spain Italian Dutch Russian Portuguese Japanese Korean Arabic Chinese Simplified

Αρχείο

You Are Here: Home - ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ , ΔΙΕΘΝΗ , ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ , ΚΟΙΝΩΝΙΑ , ΠΟΛΙΤΙΚΗ , ΤΟΥΡΚΙΑ - Ισλαμικός «εκδημοκρατισμός» ή στρατοκρατικός κεμαλισμός;

Ήταν αναμενόμενο ότι κάποια στιγμή η Τουρκία θα ερχόταν αντιμέτωπη με τις εσωτερικές της αντιφάσεις. Η προσπάθεια να γυρίσει την πλάτη στις στρατοκρατικές αντιλήψεις περασμένων δεκαετιών και να αποκτήσει πιο αντιπροσωπευτικές και φιλελεύθερες κοινοβουλευτικές και οικονομικές δομές δεν μπορούσε παρά να προσκρούσει στην ισλαμική ατζέντα Ερντογάν. Ο εκσυγχρονισμός του κράτους και της αγοράς είναι εξαιρετικά δύσκολο να συνδυαστεί με την επαναφορά κοινωνικών προτύπων μιας βαθιά συντηρητικής έως και αντιδημοκρατικής παράδοσης.

Ο Ερντογάν ήρθε στην εξουσία με την αύρα του ηγέτη που θα σάρωνε ένα περιχαρακωμένο καθεστώς, πλήρως ελεγχόμενο από το στρατιωτικό κατεστημένο κι έφερε μαζί του έναν μεταρρυθμιστικό αέρα που ενίσχυσε την εξωστρέφεια της Τουρκικής οικονομίας. Ταυτόχρονα όμως θεωρούσε και υποχρέωση του να ενισχύσει τις ισλαμικές αναφορές με προσεκτικές, σταδιακές μεταβολές σε μια σειρά ζητημάτων που αποτελούν τον πυρήνα της μουσουλμανικής κοινωνικής αντίληψης.

Η υπεροψία της συνεχούς αύξησης της εκλογικής επιρροής, μαζί με τα εμφανή αναπτυξιακά αποτελέσματα και το «ξεδόντιασμα» δομών και προσώπων της κεμαλικής κρατικής ιεραρχίας, προσέφερε στον Ερντογάν ένα αντίβαρο σχετικής σιγουριάς για τις επιχειρούμενες κοινωνικές παρεμβάσεις του. Με «τυρί» τα οικονομικά επιτεύγματα θεώρησε ότι θα μπορούσε να επιβάλλει αυτό που με διπλό κόπο (ελέω και οικονομικών δυσκολιών) επιχειρούν να εγκαθιδρύσουν οι διάφορες νεοπαγείς μουσουλμανικές εξουσίες ανά τη Μέση Ανατολή. Κάποιου είδους «Αραβική Άνοιξη».

Μόνο που το περίγραμμα ενός προτύπου δυτικής αστικής οικονομίας και κράτους δεν άφηνε στους πολίτες (ιδιαίτερα στους πιο μορφωμένους κι εκλεπτυσμένους νέους) πραγματικά περιθώρια αφομοίωσης ή έστω παρατεταμένης ανοχής σε λογικές περιορισμού ατομικών ελευθεριών (όπως η απαγόρευση του μακιγιάζ στις αεροσυνοδούς ή η έμμεση ποτοαπαγόρευση!).

Η αφορμή της κοινωνικής έκρηξης ήταν σίγουρο ότι δεν θα αργούσε να βρεθεί, ακόμα κι αν ένα μέρος της οφειλόταν σε στοχευμένο αντιπερισπασμό της αντιπολίτευσης. Ο Ερντογάν βρίσκεται πλέον σε ένα κομβικό σταυροδρόμι όπου θα πρέπει να επιλέξει ανάμεσα στην αναπροσαρμογή της ισλαμικής στρατηγικής του ώστε αυτή να μην συγκρούεται με τις διαθέσεις των δυναμικών κοινωνικών στρωμάτων που τον στηρίζουν και στην εμμονή σε μια αδιέξοδη ιδεοληψία που μπορεί να δημιουργήσει ένα ανεπούλωτο τραύμα στην πορεία του, ικανό να οδηγήσει ακόμα και στην ανατροπή του. Διαλέγει και παίρνει! 

Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος - Ψυχολόγος


Share

0 σχόλια

Leave a Reply

SYNC BLOGS